Instrukcja operacyjna dla dronów – jak ją napisać

W związku z wprowadzoną niedawno procedurą, zgodnie z którą do wydania zgody na loty BVLOS wymagana jest Instrukcja Operacyjna, znaczenie prawidłowo skonstruowanej Instrukcji Operacyjnej (INOP) wzrosło. Dokument jest wymagany prawnie już od dłuższego czasu, jednak jego treść nie została zatwierdzona przez Urząd Lotnictwa Cywilnego. Naturalnie Prezes ULC może w każdej chwili zażądać okazania takiej Instrukcji, jednak dotychczas były to raczej sporadyczne przypadki w trakcie przeprowadzanych kontroli lub audytów ULC. W kontekście zmian jakimi są: rejestracja BSP i zgody na loty BVLOS, kontrole podstawowych dokumentów wśród podmiotów świadczących usługi lotnicze będą zdecydowanie częstsze. W przypadku lotów BVLOS już na etapie wydawania zgody na takie loty sprawdzana jest Instrukcja Operacyjna. Jeśli zostanie stwierdzone, że Instrukcja nie jest napisana w sposób klarowny i wyczerpujący, otrzymanie zgody na loty może się znacznie opóźnić lub zakończyć się decyzją odmowną.

Prawo lotnicze dotyczące bezzałogowych statków powietrznych na przestrzeni ostatnich kilku lat nieustannie się zmienia. Związane jest to z dynamicznym rozwojem rynku BSP, który przynosi wiele korzyści, ale jednocześnie rośnie ryzyko potencjalnych incydentów z udziałem bezzałogowych statków powietrznych. Instrukcja Operacyjna to nie tylko czysta formalność. Prawidłowo napisana jest również nieocenionym wsparciem dla operatorów dronów, a w przypadku wystąpienia zdarzenia ułatwia znalezienie jego przyczyny. Można sprawdzić m.in. czy podmiot świadczący usługi oraz sam operator wykonali wszystkie możliwe czynności zapobiegające zdarzeniu oraz jakie było prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

Ale na tym nie koniec – INOP ma być dokumentem stale aktualizowanym w oparciu o:

  • zmieniające się prawo;
  • nowe technologie;
  • zmiany personalne w firmie;
  • charakter wykonywanych usług.

Ponadto, każde zdarzenie z udziałem drona powinno być dogłębnie analizowane, wprowadzane do statystyk, wnioski zapisywane i dodawane każdorazowo do Instrukcji. Celem takich działań jest minimalizowanie ryzyka wystąpienia zdarzenia w przyszłości, dokładniejszego obliczania prawdopodobieństwa wystąpienia, a co za tym idzie – poprawianie bezpieczeństwa w przestrzeni lotniczej.

Co powinno znaleźć się w Instrukcji Operacyjnej?

Filarem każdej Instrukcji Operacyjnej jest strona tytułowa, spis treści oraz tabela wprowadzanych z czasem zmian – każda taka zmiana w dokumencie od momentu jego powstania musi zostać uwzględniona właśnie w tej tabeli.

Co do samej treści, posiłkując się ptk. 5.3 w Rozdziale 5 Załącznika nr 6a do rozporządzenia, INOP powinna zawierać:

  • Dane podmiotu świadczącego usługi lotnicze;
  • Wykaz wykorzystywanych bezzałogowych statków powietrznych;
  • Dane personelu ze wskazaniem posiadanych uprawnień;
  • Proces analizy ryzyka wykonywanych operacji lotniczych w odniesieniu do wykorzystywanych bezzałogowych statków powietrznych;
  • Listę czynności kontrolnych dokonywanych przed startem i po lądowaniu;
  • Procedury i zasady wykonywania operacji lotniczych;
  • Procedury awaryjne.

O ile pierwsze 3 podpunkty nie sprawiają problemu podmiotom oferującym usługi z wykorzystaniem dronów, o tyle problematyczne może się okazać podpunkt opisujący proces analizy ryzyka. W lotnictwie analiza ryzyka stanowi standard i podstawę poprawiająca bezpieczeństwo.

Analiza ryzyka – eliminowanie zdarzeń z udziałem drona

Każdy operator BSP zarówno w lotach BVLOS jak i VLOS powinien mieć świadomość istnienia wszystkich możliwych scenariuszy zagrożeń: ich skutków, dotkliwości, prawdopodobieństwa wystąpienia oraz sposobów na eliminowanie ich. Celem analiza ryzyka w INOP ma być nie tylko opis, ale analiza matematyczna w oparciu o dotychczasowo dostępne dane. Najlepiej posiłkować się w tworzeniu tego rozdziału tabelkami.

Należy rozpocząć od nazwania ryzyka, określenia źródła jego pochodzenia oraz wymienienia ewentualnych skutków po jego wystąpieniu. Kolejnym elementem jest określenie dotkliwości skutków danego zdarzenia w odpowiedniej skali oraz prawdopodobieństwo wystąpienia w oparciu o dostępne dane i doświadczenie. Mając już takie informacje można określić, czy ryzyko jest akceptowalne oraz jakie działania należy podjąć, aby to ryzyko zminimalizować. Być może po podjęciu takich działań spadnie z wysokiego do akceptowalnego poziomu, dzięki czemu bezpieczny lot dronem będzie w ogóle możliwy.

Najlepiej, by w tworzenie Instrukcji Operacyjnej zaangażowani byli doświadczeni operatorzy.

W przypadku jakiegokolwiek zdarzenia szczegółowa kontrola analizy ryzyka w INOP pozwala zorientować się czy podmiot świadczący usługi bądź sam operator mieli świadomość istnienia ryzyka i czy podjęli wszelkie działania minimalizujące je.

Kolejne rozdziały w Instrukcji Operacyjnej

Lista czynności kontrolnych dla operatorów dronów, czyli tzw. checklista to obowiązkowy element Instrukcji Operacyjnej. Pozwala na zawarcie wszystkich niezbędnych czynności przed i po locie oraz określenie kolejności wykonywanych działań, co minimalizuje ryzyko, że operator popełni błąd lub pominie jakiś krok przy wykonywaniu zlecenia.

Ostatnimi elementami INOP są procedury standardowe i zasady wykonywania operacji lotniczych oraz procedury awaryjne, co w przypadku zdarzenia jest również podstawą do stwierdzenia – czy podmiot ma aktualną i pełną wiedzę z zakresu bezpiecznego poruszania się w przestrzeni powietrznej.

Prawidłowo napisana Instrukcja Operacyjna, a następnie aktualizowana rzetelnie przy każdym zdarzeniu bądź zmianie jest nie tylko formalnością, ale niezwykle przydatnym narzędziem. Warto poświęcić na jej tworzenie czas i zasoby nie tylko po to, aby móc wykonywać loty komercyjne, ale po to, by chronić zarówno firmę świadczącą usługi jak i operatora oraz zapobiegać występowaniu zdarzeń podczas lotów.

Własna Instrukcja Operacyjna?

Jeśli masz wątpliwości, nie czujesz się na siłach, aby wykonać ją samodzielnie lub po prostu chcesz się skonsultować w tej sprawie – napisz do nas maila na adres: kontakt@airborn.aero

W wiadomości napisz koniecznie:

  • rodzaj działalności (nazwę podmiotu/organizacja Zamawiająca)
  • rodzaj wykonywanych lotów
  • rodzaj sprzętu
  • specyfika operacji lotniczych
  • kto będzie wykonywał operacje

W odpowiedzi odeślemy indywidualną wycenę.

Możesz również zapisać się na kurs z Instrukcji Operacyjnej. Zapraszamy serdecznie!

Call Now Button